Czy detoks i głodówki to jedynie modny chwyt marketingowy? Wyrzeczenie się, głównie jedzenia i picia, znane jest ludzkości od tysięcy lat. Co ciekawe, praktykuje się je pod każdą szerokością geograficzną i mówią o nim wszystkie religie. Ale to praktyka jeszcze starsza. R. Kasimow w Poetyce karnawału i obrzędów przejścia pisał:
– Zbiorowy post to zjawisko równie stare i uniwersalne jak karnawał, występujące w tej czy innej formie we wszystkich systemach religijno-obrzędowych.
Dawniej post miał spełniać rolę duchowego przygotowania się do wydarzeń religijnych, pogłębić i odnowić wiarę. Traktowano go zawsze jako ćwiczenie wytrwałości religijnej i formę oczyszczenia. Ideę postu religia od zawsze łączyła z dyscypliną. Był to swoisty sposób na doskonalenie ciała i trening duszy. Dlatego w prawosławnym kalendarzu liturgicznym występują aż cztery główne okresy poszczenia. Zarówno w protestantyzmie, jak i katolicyzmie, postowi przypisuje się duże znaczenie. “Wielki Post”, “Wielki Piątek” – już samo nazewnictwo tego okresu w liturgii kościoła zwraca uwagę na to, z jaką powagą je traktowano. Natomiast dla muzułmanów główny post trwa miesiąc podczas Ramadanu i polega na powstrzymywaniu się od pokarmów i płynów od wschodu do zachodu słońca. Jego celem jest oczyszczenie ciała.
Post był znany także w starożytnym Egipcie, Asyrii, u Majów i Azteków, a nawet Celtów. Choć ze względów kulturowych najczęściej łączymy ideę postu z religią, to nad Wisłą poszczono znacznie wcześniej. Wierzenia pogańskie połączone były z porami roku i kalendarzem pracy w gospodarstwie. Podczas zbiorów biesiadowano, a zimą poszczono. Można więc uznać, że taki podział, był prekursorem znanego znam obecnie postu przerywanego.
Choć nasi przodkowie nie mogli wiedzieć o wszystkich właściwościach i zaletach poszczenia, to doskonale dostrzegali fakt, że sprzyja ono zdrowiu, sprawności fizycznej i witalności. Obecnie o procesach, jakie w naszym organizmie wywołuje kontrolowany stres biologiczny spowodowany postem przerywanym, wiemy znacznie więcej. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają sirtuiny, czyli białka nazywane genami młodości.
Sirtuiny wyciszają chroniczne, nadaktywne procesy zapalne, które wywołują takie choroby jak miażdżyca tętnic, zaburzenia metaboliczne, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, artretyzm i astma. Zapobiegają śmierci komórek i pobudzają do pracy mitochondria, czyli komórkowe zasoby mocy. Walczą z postępującą z wiekiem utratą mięśni, osteoporozą i zwyrodnieniem plamki żółtej.
Choć zwykle myśląc o właściwym żywieniu skupiamy się na samych składnikach, to w kontekście zdrowia i witalności, warto zastanowić się także nad tym kiedy jemy. Kluczem do włączenia programu sirtuinowego, którego efektem jest smuklejsza sylwetka, więcej energii i lepsze samopoczucie, są ograniczenia kalorii – najprościej pisząc, w ten sposób pobudzamy mechanizmy obronne komórek, aby strzegły przed chorobą i spowalniały starzenie się, optymalizowały spalanie i trawienie.
Najnowsze badania na ludziach potwierdzają, że regularne ograniczenie kalorii ma niesamowite skutki zdrowotne, nawet jeśli okresy postu są przejściowe, np. jedzenie zgodnie z zasadami intermittent fasting (post przerywany) lub kilkudniowe głodówki w ciągu miesiąca.
Nauka szeroko opisuje zalety regularnego stosowania postu przerywanego:
Specjaliści żywienia i naukowcy opracowali kilka programów postu przerywanego, w których okno żywieniowe tzn. okres spożywania posiłków, ma swój regularny czas w trakcie doby, czy w określone dni w tygodniu. We wszystkich przypadkach stwierdzono pozytywny wpływ poszczenia na zdrowie i samopoczucie.
Rodzaje postu przerywanego:
Model 16:8
Post przerywany metodą 8/16 to najpopularniejszy program IF. Zakłada podzielenie doby na dwie części: ośmiogodzinną i szesnastogodzinną. W trakcie krótszego okienka należy spożywać wszystkie posiłki, przez pozostałe 16 godzin – pościć. Wybór godzin z posiłkami jest uzależniony od potrzeb i przyzwyczajeń danej osoby.
Model 14:10
Ten model zakłada 14 godzinne okienko postu i 10 godzinne okienko żywieniowe. Jest to program szczególnie polecany osobom początkującym w temacie postów przerywanych.
Model 5:2
To forma postu przerywanego polegająca na jedzeniu przez 5 dni w tygodniu normalnej, dostosowanej do naszego zapotrzebowania, liczby kilokalorii, a przez pozostałe 2 dni jadanie 25% zapotrzebowania energetycznego, najczęściej w dwóch małych posiłkach.
Model Eat-Stop-Eat
Ten model zakłada całkowite ograniczenie spożywania posiłków dwa dni w tygodniu – zalecany jest osobom, które praktykują głodówki regularnie.
Źródła: