Dieta roślinna to jadłospis bazujący przede wszystkim na produktach pochodzenia roślinnego. Nie jest to jednak jednoznaczne z wykluczeniem produktów odzwierzęcych, jak ma to miejsce w diecie wegańskiej.
W diecie roślinnej ogranicza się mięso, jaja, sery czy ryby, na rzecz warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych, warzyw strączkowych i orzechów. Taki model odżywiania jest zgodny z ogólnoświatowymi rekomendacjami żywieniowymi. Piramida żywienia opublikowana przez polski Instytut Żywności i Żywienia w czytelny sposób pokazuje, że podstawą naszej diety powinny być produkty pochodzenia roślinnego.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2008 roku aż 63% wszystkich zgonów było spowodowane chorobami przewlekłymi, takimi jak problemy układu sercowo – naczyniowego, nowotwory, cukrzyca typu 2 i otyłość. W przypadku wszystkich wyżej wymienionych chorób dieta jest głównym czynnikiem ryzyka. Ponadto, jak wynika z licznych obserwacji, społeczeństwa odżywiające się zdrowo, bazujące na produktach pochodzenia roślinnego, najrzadziej stają się ofiarami tych przypadłości.
Badania trwające 20 lat, przeprowadzone w Harvard T.H. Chan School of Public Health na 200 tysiącach kobiet i mężczyzn wykazały, że dieta roślinna, bogata w dobrej jakości nieprzetworzone produkty pełnoziarniste, warzywa, owoce, orzechy i strączki, ograniczająca produkty odzwierzęce (przede wszystkim czerwone i przetworzone mięso), obniża ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 aż o 34%. Inne, równie duże badania, opublikowane w amerykańskim czasopiśmie kardiologicznym wykazały, że opisana powyżej dieta zmniejsza ryzyko chorób serca.
Naukowcy z Uniwersytetu Navarra w Hiszpanii przeprowadzili 10-letni eksperyment na 16 tysiącach zdrowych, szczupłych osób, spośród których z upływem czasu 600 uczestników stało się otyłych. Okazało się, że badani spożywający najwięcej warzyw i owoców mieli aż o 43% niższe ryzyko rozwoju otyłości.
Przyczyną tak korzystnego efektu diety roślinnej jest przede wszystkim jej odżywcze bogactwo. Posiada ona błonnik, antyoksydanty, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne (magnez, cynk), jest natomiast uboga w kwasy nasycone. Ponadto, zawarte w produktach roślinnych składniki bioaktywne mają wpływ na kontrolę ekspresji genów prowadzących do przewlekłych chorób, w tym odpowiedzialnych za tworzenie się blaszek miażdżycowych oraz różnych nowotworów. Z kolei zawarte w roślinach antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, powodujące przewlekły stan zapalny i uszkodzenia komórek, które są podłożem wielu przewlekłych chorób.
Autorzy badań mocno jednak podkreślają, że pozytywny efekt obserwowany jest wyłącznie wówczas, gdy stosowana dieta roślinna jest niskoprzetworzona. W przypadku spożywania produktów roślinnych wysoko przetworzonych (z oczyszczonej, białej mąki, ziemniaków, słodkich napojów i słodyczy), ubogich w błonnik i składniki odżywcze, efekt jest odwrotny, a ryzyko chorób wzrasta.
Źródła:
https://www.sciencedaily.com/releases/2016/06/160614155910.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2017/07/170717150851.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2012/10/121017131546.htm
https://www.webmd.com/diet/news/20170519/more-fruits-and-veggies-can-slash-obesity-odds